Odola botaten hasten danean bat, odoletan dagoala, edota odola dariola dagoala esaten dogu.
Zauri edo kolpe bat dala-ta odolez beteten jakunean arpegia edo gorputza, arpegia odoldu jakula edo berna odoldua daukagula esaten dogu. Eta odol-jarioa mozten ez bada, odolutsitu edo odolustu egin daiteke personea eta bertan hil.
Behinolako barberu, edo erdi-medikuai, odol-ateratzaileak deitzen eutsen Mogel idazleak; gaisoak osasunera ekarteko erremedioetariko bat, sangria edo odol-ateratea zalako. Gaur egun odola ateraten deuskue eta gero analisia egiten, zelan daukagun jakiteko.
Emakumeen hilerokoa dala-ta be, batzuek esaten dabe itzelezko odoltzak eukiten dituela eta beste batzuek, ostera, apenas odolik. Behin 50-60 urtera ezkero, odolen joakerea dala-ta, arnasestu eta larritasunak igaroten dituela, eta beste batzuek, zeinda ezer ez balitz lez, ostera.
Izakerea dala-ta be sarritan joten dogu odolera. Jenio bizia daukanagaitik esaten da odolbizia dala, edota odolberoa. Personak ezeze, abereak be izaten dira odolbiziak; zezena edo zaldia, esaterako. Izakera errea eta irritua daukan bategaitik esaten dogu odol txarrekoa edota odolgaiztoa dala be. Ostera, ketoa, patxada handikoa, tenplaua edota gibelandia dan bategaitik honakoa esan ohi da: Horrek ez dauka odolik edo Odolbakoa da.
Persona ankerra danari eta indarkeriaz jokatzen dauenari odolzalea edo odolgiroa dala esaten jako. Eta gerra bat zein burruka gogor bat odoltsua gerta leiteke.
Esaera zahar batek dino: odolak su baga diraki. Izan be, norbaitek biziro haserratzen gaituanean, odolak irakiten ipinten deuskuz edo egoera haserregarri baten aurrean odolak irakiten paretan jakuz.
Norbait ia eromenera heltzen danean egoera lazgarri batek eraginda, odolak burura igoteko puntura heldu leiteke. Edo etsipen puntura ailegau danean, disgustu handiren bategaitik, odolak ur egin edo bihurtu jakozala esaten da, eta horretatik hil be bai bat baino gehiago.
Senidetasuna agertzeko be sarri aitatzen dogu odola. Odolekoak gara, hurragoko edo urrunagoko senideagaitik be esaten da. Horregaitik esaten da odolak tiratu egiten dauela, edota odolak ezarri egiten dauela, Gipuzkoa aldean. Errefrau batek be gogorazoten deusku odolekoen arteko lotura hori, odolkideen zoritxarrak geuri be eragiten deuskula: Surrean zauria egin ezkero, odola ezpanera.
Odol garbikoenontzat be, gaurkoz asko da odolik.
