Larakoa, berbaz laakoa edo laakue be esaten jakona, izen eta gauza ezaguna da lehengo baserritarren artean. Gurdiaren pertikeak edo burteunak puntan zulo batzuk eukiten ditu, bi edo hiru, ganaduari lotuta dagoan buztarria handik sartzeko, eta honi zotz bat aurrean eta beste bat atzean ipinita, gurdia buztarriari sendo lotuta gelditzen da, gurtedean tinko. Gurdi-pertikearen zulo bietatik zeharka, trabes sartzen diran zotz horreei larakoa esaten jake hainbat lekutan. Zurezkoak izaten dira normalean, zur gogorrekoak, gorosti edo artezkoak.
Beste izen batzuk be emoten jakoz hor-hemen: kabilla, kokaila Ipar eta Nafarroa aldean. Gure artean ziria be bai, eta leku askotan, zotza, beste barik. Eta larakoa sartzen dan zuloari, larako-zuloa, kabila-tokia edo ziritegia.
Behargintza horretatik sortu da esaera zahar bat: Zulo bakotxari, bere larakoa. Zera esan gura dau: bakotxari toketan jakona edo ondo jatorkona; bere neurrikoa, bere mailakoa. Baina esaera hau esangura berezi bategaz be erabilten da. Norbaitek, edozeren gainean berba egiten dala, beti erantzunen bat daukanean, halakoagaitik esaten da: Horrek bai horrek zulo bakotxeko larakoa.
Bizkaieraren sortaldean batez be, larakoa sartu erabilten da, beste leku batzuetan ziria sartu esaten dana adierazoteko: norbait guzurraz engainau. Halan esan eutsan Bergarako batek beste bati: Datorren illian ezkondu bia dala? Neri fraille zoiala esan jostan ba. Horrek sartu jostan neri larakua!. Arrese-Beitia poeta otxandioarrak be holan inoan bere bertsoetako baten: Azeri zolia zan larakoa sartzen. Zeozer erosten danean diru faltsoa emonda be sartu leio erostunak saltzaileari larakoa.
Ziria eta larakoa ez dira beti bat. Ziria, erderazko cua esateko be erabilten da. Eta zirien kontura, ziri hori zein egurregaz eginda dagoan izaten da kontua. Esaerea da gaztelaniaz: No hay peor cua que la de la misma madera. Euskeraz be antxina-antxinako esaerak daukaguz, zentzun bera aitzen emoteko: Ezkur berereango ziria. Del mismo rbol la cua da bat. Eta bestea: Ziria da gextoa, zur berereangoa. Mala clavija es la del mismo madero.
